Mục lục
Quy luật địa đới là gì? Đó là một trong số hai quy luật không gian cơ bản của tầng lớp vỏ địa lí, quy luật địa đới có vô số tác động cực kì lớn lên sự phát triển của những thành phần trên vỏ trái đất như thực vật, cây, đất..Vậy để tìm hiểu rõ hơn về quy luật địa đới là gì? và quy luật địa phi đới cùng những nguyên nhân, biểu hiện dẫn đến quy luật địa đới thì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay bên dưới.
Quy luật địa đới là gì?
Quy luật địa đới là một kiểu biến đổi có quy luật của toàn bộ những thành phần địa lí và cảnh quan địa lí theo vĩ độ từ Xích đạo đến Bắc cực. Quy luật này được hình thành vì sự phân bố không đồng đều của bức xạ Mặt Trời trên bề mặt Trái Đất, bởi hình dạng cong của Trái Đất và góc nhập xạ của ánh mặt trời.
Quy luật địa đới biểu hiện với nhiều phương diện, bao gồm việc phân bố các vòng đai nhiệt độ, các đai áp suất, đới mưa, đới gió, loại đất và các kiểu thảm thực vật. Các vòng đai của đới khí hậu có ranh giới không cố định, tùy thuộc vào nhiều nhân tố khác nhau. Quy luật địa đới giúp chúng ta hình dung rõ ràng sự phong phú cũng như sự đa dạng tự nhiên trên Trái Đất và các tác động có từ thiên nhiên đối với con người, đời sống kinh tế – xã hội.
Những đặc điểm của quy luật địa đới là gì?
Đặc điểm về sự phân bố theo đới: Quy luật địa đới là gì? Nó đã cho biết sự phân bố tự nhiên trên Trái Đất theo từng đới địa lý hay từ mỗi khu vực xa xích đạo đến khu vực gần cực. Các yếu tố về khí hậu, thực vật, động vật và đặc điểm địa hình cũng luôn có sự thay đổi rõ ràng theo từng đới địa lý.
Yếu tố quyết định: Quy luật địa đới nói rằng các yếu tố tự nhiên bao gồm khí hậu, thực vật, động vật và đặc điểm địa hình là do yếu tố địa lý quyết định nên. Vị trí địa lý của mỗi khu vực sẽ làm ảnh hưởng đến một vài yếu tố tự nhiên và tạo ra sự khác biệt giữa các khu vực.
Tương quan giữa yếu tố tự nhiên: Quy luật địa đới cho biết sự tương quan và tác động giữa những yếu tố tự nhiên trong một khu vực địa lý nào đó.Ví dụ,khí hậu ảnh hưởng đến số lượng thực vật, động vật hoang dã sống trong khu vực, trong khi đặc điểm địa hình có thể ảnh hưởng đến hệ thống sông ngòi, đồi núi và đồng bằng.
Đặc điểm đặc thù của địa lý: Các đới địa lý có những đặc điểm địa lý riêng biệt. Ví dụ, mỗi đới khí hậu thì sẽ có sự khác biệt giữa các nhiệt độ, lượng mưa và mùa xuân. Các đới địa lý cũng có sự khác biệt giữa loại động vật hay thực vật.
Sự thay đổi địa lý theo vùng: Quy luật địa đới nhận ra được các yếu tố tự nhiên có thể thay đổi theo từng vùng địa lý và không tuân thủ theo quy luật đơn giản. Ví dụ, có thể có các biến thể hoặc sự thay đổi nhỏ đối với sự phân bố tự nhiên giữa những vùng thuộc bản đồ tư duy.
Quy luật địa đới là gì? mà nó sẽ giúp chúng ta hiểu được cách phân chia các vùng địa lý dựa trên sự phân bố tự nhiên hay quan hệ giữa yếu tố tự nhiên trong đó. Nó cung cấp một cách tiếp cận toàn diện để phân tích và hiểu được điều phát triển cũng như là sự phân bố của các yếu tố tự nhiên trên Trái Đất.
Nguyên nhân dẫn đến quy luật địa đới
Quy luật địa đới là sự thay đổi có quy luật của tất cả các thành phần hay cảnh quan địa lí theo mỗi vĩ độ. Nguyên nhân dẫn đến quy luật địa đới là vì góc chiếu của ánh sáng mặt trời lên Trái Đất thay đổi theo vĩ độ.
Bởi Trái Đất chúng ta có cấu trúc dạng hình bán cầu, góc chiếu sáng từ tia sáng Mặt Trời lớn nhất ở Xích đạo và nhỏ nhất tại hai cực, vì vậy lượng tia sáng Mặt Trời trên bề mặt Trái Đất cũng sẽ giảm dần từ Xích đạo về hai cực. Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới nhiệt độ, áp suất, nước ngầm, đất đai, khí hậu và thực vật trên bề mặt Trái Đất.
Biểu hiện của quy luật địa đới
Biểu hiện của quy luật địa đới chia thành 4 nhóm chính:
Nhóm sự phân bố số lượng vòng đai nhiệt trên Trái Đất: Có bốn vòng đai nhiệt chính là ấm, nóng, lạnh và đóng băng vĩnh cửu. Mỗi vòng đai nhiệt có nhiệt độ trung bình khác nhau và được phân biệt bằng các đường nhiệt độ.
Nhóm các đai khí áp chi phối các đới gió trên Trái Đất: Có bảy đai khí áp gồm áp thấp xích đạo, hai áp thấp ôn đới, hai áp cao cận chí tuyến và hai áp cao cực. Có sáu đới gió gồm hai mậu dịch, hai ôn đới và hai đông cực. Các đai khí áp và các đới gió ảnh hưởng tới quá trình phân bố lượng mưa và không khí trên Trái Đất.
Nhóm đới khí hậu trên Trái Đất: Có bảy đới khí hậu xếp kẽ nhau từ xích đạo về hai cực là xích đạo, cận xích đạo, cận nhiệt, cận gió mùa, ôn đới, cận cực và cực. Mỗi đới khí hậu có đặc trưng nhiệt và lượng mưa khác biệt.
Nhóm đất và các kiểu thảm thực vật: Có tổng cộng 11 nhóm đất từ cực tới xích đạo bao gồm: Băng, lạnh, ôn hòa, rừng lá kim, rừng lá rộng, rừng mưa nhiệt đới, xavan, bán khô hạn, khô hạn hán và sa mạc. Mười một kiểu thảm thực vật, từ cực tới xích đạo không có thảm thực vật, rêu quyết, cây bụi thấp, cây lá kim, cây lá lớn ôn hoà, cây lá rộng nhiệt đới, rừng ẩm nhiệt đới, xavan cây gỗ và xavan cây dại, bụi cỏ hoặc cây xương rồng, sa mạc.
Quy luật phi địa đới
Quy luật phi địa đới không giống quy luật địa đới là quy luật phân bố không phụ thuộc vào sự phân bố theo địa đới của toàn bộ thành phần địa lí và cảnh quan. Quy luật phi địa đới ày được hình thành khi có một nguồn năng lượng nào đó bên trong Trái Đất bị phân loại ra bề mặt Trái Đất, hình thành các châu lục, đại dương và địa hình núi cao. Quy luật phi địa đới bao gồm hai quy luật con là quy luật núi cao và quy luật địa đới.
Quy luật độ cao là sự thay đổi theo quy luật của các thành phần tự nhiên có độ cao địa hình, gây nên những rủi ro đáng kể cho nhiệt độ và thay đổi địa hình, lượng mưa theo vĩ độ cao lên. Quy luật thiên địa cũng là sự thay đổi của thành phần tự nhiên hay cảnh quan theo vĩ độ, bao gồm sự di chuyển của đất liền ra biển, đại dương, cũng như hướng di chuyển của các ngọn núi.
Đặc điểm của quy luật phi địa đới
Sự phân bố không tuân theo đới: Quy luật phi địa đới cho biết rằng, phân bố tự nhiên không tuân theo các đới địa lý trên bề mặt Trái Đất. Các yếu tố tự nhiên bao gồm khí hậu, thực vật, động vật hay đặc trưng địa hình có thể sẽ có một số thay đổi phức tạp và không tuân theo một mô hình rõ ràng theo đới địa lý.
Tác động từ yếu tố khác: Quy luật phi địa đới nói rằng sự phân bố của những yếu tố tự nhiên tuỳ thuộc vào các yếu tố khác bên ngoài địa lý. Ví dụ như, địa hình, lưu lượng nước ngầm, điều kiện địa chất hay tác động con người có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự phân bố tự nhiên trong một khu vực.
Tương quan và tương tác: Quy luật phi địa đới tìm ra được sự tương quan và tương tác giữa những nhân tố tự nhiên trong mỗi khu vực. Ví dụ, sự tương quan giữa địa hình đối với sự phân bố thảm thực vật, hoặc sự ảnh hưởng từ con người đối với sự phát triển của hệ sinh thái tự nhiên.
Tạm kết
Trên đây là tất cả những chia sẻ về quy luật địa đới là gì? mà chúng tôi đã chia sẽ. Thông qua bài viết trên, hi vọng bạn đã hiểu biết thêm về quy luật địa đới và quy luật phi địa đới. Và mong bạn sẽ có được những thông tin bổ ích cho mình, hãy truy cập trang Thời tiết hôm nay để update những kiến thức mới và nhanh nhất nhé.
